[5-11-2015]

Op onze volle dag Phnom Penh gaan we met de tuktuk en een gids op stap. We zien heel veel, maar het meest indrukwekkend zijn toch wel de Killing Fields van Choeung Ek en het Tuol Sleng genocide museum. Choeung Ek, 15 km buiten Phnom Penh is een van de 343! killing fields in Cambodja. De Rode Khmers brachten hier de slachtoffers van de Tuol Sleng gevangenis heen, omdat de doorloopsnelheid zo hoog was dat ze de lijken daar niet kwijt konden. Na drie maanden gevangenis, werden de gevangenen 'gedoucht' met een flinke tuinslang en er werd ze verteld dat ze naar een andere plek overgebracht werden. Het vervoer gebeurde altijd 's nachts of in de schemering, zodat niemand er weet van had. Nadat de gevangenen eerst zelf hun kuil hadden moeten graven, werden ze op de meest vreselijke manieren omgebracht: met messen, met bijlen, hakbijlen, ijzeren staven en zelfs de scherpe nerven van de kokospalm gebruikten ze om mensen de keel door te snijden en dood te laten bloeden. Baby's werden op nog weerzinwekkender wijze omgebracht. Ze werden aan hun beentjes beet gehouden en dan tegen een boom doodgeslagen. Het regime was erop uit om hele families tegelijk om te brengen uit angst voor de wraakgevoelens van kinderen die ze in leven zouden laten. In dit kamp liggen zo'n 20.000 doden, voornamelijk vrouwen en kinderen, in grote massagraven. Er zijn er maar een paar blootgelegd, maar op diverse plaatsen kan je nog de stukjes bot in de grond zien zitten en ook resten van kleding komen na regenbuien los uit de grond. Ter nagedachtenis van de slachtoffers is een pagode opgericht die volzit met duizenden schedels geordend op leeftijd en geslacht. In een aantal vitrines zijn gekleurde stickers op de schedels geplakt om de doodsoorzaak (hakbijl, geweer, mes, palmblad enz., enz.) aan te geven. Het is ontzettend indrukwekkend en je komt er niet vrolijk vandaan, maar dit is zo'n wezenlijk onderdeel van Cambodja dat je het zelf moet ondergaan en met eigen ogen gezien moet hebben.