[1-12-2015]

Laos mag dan oorspronkelijk het land van de miljoen olifanten heten, inmiddels zijn de olifanten in Laos ernstig bedreigd. Dat geldt niet alleen voor de wilde olifanten, waarvan er naar schatting nog zo'n 1200 zijn, maar ook voor de naar schatting 600 werkolifanten. Olifanten werden van oudsher gebruikt bij de houtwinning. Nu er ook in Laos niet veel bos meer over is om hout te winnen, raken de olifanten werkloos. Een olifant is duur in de kost en dus lopen veel olifanten het risico dat ze verwaarloosd worden of worden verkocht aan louche handelaren.

Natuurlijk kennen we de verhalen uit de kranten thuis over de slechte omstandigheden waarin olifanten die voor toeristenritjes gebruikt worden, leven en natuurlijk hebben we ook gelezen dat ze niet met zachte hand getraind worden en dat je dus niet aan dat soort dierenleed mee moet werken. Bij de voorbereiding hebben we dus ook aangegeven dat ze de olifantenritten waar dan ook konden schrappen, maar het centrum dat wij hier bezoeken, is duidelijk anders. Elephant Village is een project dat opgezet is om werkloze houtkapolifanten een nieuw bestaan te geven, waarbij ze zelf (een deel van) hun voedsel en verzorging verdienen. Ze worden ingezet om met toeristen een wandeling te maken.

[1-12-2015]

De olifanten hebben het hier goed. Ze staan los en als ze niet hoeven te lopen, hebben ze geen draagstoel op. Als we aan komen, staan ze allemaal grote stapels ananasblad te vermalen. Ze werken hooguit een halve dag en na het werk mogen ze naar het nabij gelegen bos en kunnen ze (beperkt) hun gang gaan. Aan het centrum is een dierenarts verbonden die de dieren nakijkt voordat ze 's morgens aan het werk gaan. Om te demonstreren dat hij de dokter is, zit hij pontificaal in zijn witte jas aan zijn eigen dokterstafel met medische spullen en uithangbord. Iedereen kan het meteen zien: hier zetelt de dierenarts. Iedere olifant heeft zijn eigen mahout die voor hem zorgt en die vaak al jaren met de olifant samen is. Geen enkele mahout heeft een stok. Het enige wat ze doen is praten met de olifant en als ze op zijn hoofd zitten met hun knieën en voeten sturen.

[1-12-2015]

Na een inleidend praatje van onze gids Pon en een kopje koffie mogen wij op de olifant. De mahout heet Jot en de olifant heet Mekom. De mahout is een vrolijke en onderhoudende man vol grapjes die genoeg Engels spreekt om een praatje te maken. Onze halve dagtocht gaat dwars door het bos – voornamelijk teakhout – naar een waterval. Het bos is aan de overkant van de rivier, dus eerst gaan we hoog op de olifant de steile helling af en dan stapt Mekom de rivier in. Het water komt tot halverwege haar buik. Als we bijna aan de overkant zijn, verliest Jot een van zijn teenslippers. Mekom ziet het meteen en draait direct om om naar de slipper te lopen. Jot stapt even af en heeft zijn slipper weer terug.

[1-12-2015]

Aan de overkant gaan we eerst op bezoek bij de jonge olifanten, een van 3,5 en een van 2 jaar. Je mag de olifantjes bananen voeren en het tweetal stelt dat zeer op prijs. Drie keer raden wie twee grote trossen bananen op voert. Ze staan in houten kooien die niet ruim zijn en Pon legt uit dat ze daar alleen in staan als er toeristen komen. Ze zijn zo enthousiast als ze bananen krijgen dat ze op de voeten van de toeristen gaan staan met alle gevolgen van dien. Ze zijn nog te klein om te snappen dat ze daar een beetje te zwaar voor zijn. Zodra de toeristen weg zijn mogen ze er weer uit en staan ze los te wachten tot hun moeder uitgewerkt is en ze weer met mams samen het bos in mogen.

[1-12-2015]

Jot en Mekom zijn al 26 jaar samen en al 17 jaar in het centrum. Jot is blij dat Mekom nu zo'n fijne makkelijke baan heeft. Ze hebben een goede band samen. Jot houdt hele verhalen tegen Mekom en zingt liedjes voor haar. Het grootste deel van de tocht loopt Jot naast of achter Mekom en als hij ook maar iets achter blijft, kijkt Mekom om en blijft staan. Jot vertelt dat Mekom alleen naar hem luistert, net zo goed als dat de andere olifanten zich ook niets van vreemde mahouts aantrekken. Nu Jot naast de olifant loopt, worden wij uitgenodigd om op de plaats van Jot op het hoofd van Mekom te gaan zitten. Niets voor Rik dat wist ik wel en ik durf het eigenlijk ook niet, maar de verleiding is te groot. Vanaf de veilige draagstoel schuif ik helemaal naar voren met mijn knieën opgetrokken en mijn benen achter de oren van Mekom. Het voelt heel spannend, maar na een poosje went het en is het leuk. Maar als Mekom het tijd vindt voor een lekker hapje en kop en slurf omhoog steekt om van de bomen te snoepen, voel ik me toch minder comfortabel zo zonder enig houvast op het grote hoofd. Mekom zet ons vlak bij de waterval af. Met veel spijt nemen we afscheid van Jot en Mekom. Mekoms werkdag zit erop. Zij mag in het bos blijven en Jot gaat terug naar het centrum. Van zo'n dag is het zo jammer als hij om is.