[12-5-2017]

Vanuit Sofia gaan we naar het zuiden voor een bezoek aan het Rila klooster, een van de bekendste kloosters van Bulgarije. Het ligt op 1140 meter aan het einde van een diepe vallei in het Rila gebergte. Oorspronkelijk stamt het klooster uit de 10e eeuw en is gesticht door St Ivan van Rila. Dat was een kluizenaar die zeven jaar in het Rila gebergte leefde. Om niet door de duivel in verleiding gebracht te worden, leefde hij in een grot en sliep op de stenige bodem. Toen Boris I zich bekeerde tot het christendom, besloot hij om op de plaats waar de zeer gewaardeerde kluizenaar woonde, een klooster te stichten en zo begon de bouw van het Rila klooster. De Ottomanen moesten als moslim niet zoveel van het klooster hebben, maar de sultans gaven de monniken permissie om er te blijven en dankzij de monniken is er veel van de Bulgaarse cultuur en historie bewaard gebleven. Nadat de Ottomanen verslagen waren werd het klooster in ere hersteld tot het door een grote brand in 1833 verwoest werd. Tijdens de Nationale Bewustwording gaven welgestelde Bulgaren veel geld om het klooster te herbouwen met als gevolg dat er nu een prachtig klooster staat met een kerk die door de beroemdste meesters van fresco’s en een schitterende iconostase (een wand voorin de kerk met in een vastgesteld patroon meerdere lagen heiligen boven elkaar in een versierd houten frame) voorzien is.

In de kerk is ook het graf van Tsaar Boris III die tijdens de oorlog voorkwam dat de Joden op transport gezet werden. Verder is er natuurlijk een heilig doosje met een relikwie van de heilige kluizenaar. Zijn linkerhand zit gebalsemd in het kistje. Hij had met recht gouden handen, want zijn rechterhand is op reis geweest door Rusland om fondsen voor het klooster en de kerk te vergaren.

[12-5-2017]

Het klooster zelf bestaat uit drie etages die in een onregelmatige vijfhoek zijn gebouwd en kleurige zwart witte bogen en muurschilderingen hebben. De drie etages bevatten talloze monnikencellen die nog steeds in gebruik zijn.

[12-5-2017]

Foto: schoorsteen van de kloosterkeuken.

In de onderste etage van de kloostergang is nog de oude keuken te zien. Meest spectaculair is de schoorsteen van de oven die naar boven toe een soort spiraalvormige bogen in de wand heeft en via een speciale kromming zorgt voor een optimale afvoer van de rook. De pannen mogen er ook zijn. Daarin werd het eten voor de honderden monniken en pelgrims bereid.

[12-5-2017]

Volgende stop zijn de Stob-piramides die vlakbij het Rila klooster zijn. De Stob-piramides zijn zandsteenformaties die ontstaan zijn doordat de bovenlaag bestaat uit hard, niet verwerend gesteente, terwijl het zandsteen eronder gemakkelijk verweert, waardoor er onregelmatige, vreemd gevormde pilaren van 10-12 meter overblijven. De geel-bruine torens staan spectaculair op steile hellingen in de Rila bergen.
Omdat een zandsteenformatie vrij saai klinkt, is er ook een andere versie over het ontstaan. Bij een bruiloft in een ver verleden was er zo’n prachtige bruid dat de getuige het niet kon nalaten om te proberen de bruid te kussen. Daarmee riep hij groot onheil over alle feestgangers af die elk in een van de afzonderlijke piramides veranderden.

[12-5-2017]

Foto: een balancerende steen op een pilaar bij de Stob piramides.

Je moet lang klimmen om bij de piramides te komen en als je de piramides niet de moeite waard zou vinden, is de wandeling dat wel. De omgeving en de uitzichten zijn prachtig, er bloeien orchideeën en veel andere leuke bloemetjes en Vladimir vindt maar liefst drie verschillende soorten hagedissen en een kikker voor ons. Nog knapper is dat hij op de terugweg ergens in het hoge gras mijn leesbril terugvindt die ik onderweg verloren ben.

[12-5-2017]

Foto: de Struma rivier bij de Kresna kloof.

Vrij dicht bij Melnik stoppen we bij de Kresna Kloof. Een aantal jaren geleden hebben ze daar gieren uitgezet en die deden het tot voor kort erg goed, maar helaas zijn er vorig jaar weer vergiftigde gieren gevonden. Vladimir vertelt dat boeren niet door de regering gecompenseerd worden voor verlies van vee. De boeren gebruiken dus nog steeds vergiftigd vlees om aanvallen van wilde dieren tegen te gaan. Natuurherstel zonder wegnemen van de oorzaak is dweilen met de kraan open. Dat geldt ook nu hier weer. We hebben geluk in de vallei: we zien drie vale gieren op grote hoogte en de indrukwekkende steenarend zien we lang in de lucht cirkelen zonder ook maar een keer met zijn vleugels te slaan.

[13-5-2017]

Foto: straatje in Melnik.

Melnik, onze eindbestemming voor vandaag, ligt dicht bij de grens met Griekenland op 440 m hoogte. De stad kent een lange geschiedenis en was voor de komst van de Ottomanen een zeer welvarende handelsstad. Tijdens de Ottomaanse overheersing raakte de stad in verval om tijdens de Nationale Bewustwording weer volledig op te bloeien dankzij zijn wijn en tabak. Ook was Melnik in die tijd beroemd om zijn vaardige ambachtslui. Eind 18e eeuw telde Melnik zo’n 20.000 inwoners, maar een brand verwoestte het grootste deel van de stad. In de oorlogen eind 19e en begin 20e eeuw is Melnik af en toe van nationaliteit veranderd en na de Tweede Balkanoorlog, toen duidelijk werd dat Melnik bij Bulgarije zou blijven, vertrok op bevel van de Griekse regering het grootste deel van de Grieken naar Griekenland. Nu telt de stad zo’n 400 inwoners en is daarmee de kleinste stad van Bulgarije.

Inmiddels is Melnik weer een bloeiende en levendige stad. Toeristen komen voor de bijzondere architectuur van de huizen en Melnik is beroemd om zijn wijn. Ieder huis hier – ook in de omgeving – heeft druiven bij het huis en elke familie heeft zijn eigen wijngaard, meestal voor eigen gebruik. Daarnaast heeft Melnik piramides in zijn achtertuin die te vergelijken zijn met de Stob-piramides. Melnik is nu dan ook een soort Valkenburg met overal restaurantjes en souvenirsshops en een parkeerplaats waar de bussen met dagjesmensen geleegd worden.

[13-5-2017]

Foto: binnen de muren van het Rozhen klooster.

Onze eerste dag in Melnik gebruiken we om het vlakbij gelegen Rohzen klooster te bezoeken. Het Rohzenklooster is veel kleiner dan het Rila klooster en ook veel ouder. Het complex stamt uit de 15e eeuw, terwijl de fresco’s in de kerk eind 16e eeuw, begin 17e eeuw gemaakt zijn. Zowel de fresco’s als de iconostase voorin de kerk zijn prachtig en het geheel wordt opgeluisterd door een priester die kennelijk louter voor zichzelf (er is geen enkele gelovige aanwezig) druk doende is met gebeden en gezangen.
Gisteren heeft Vladimir bij het Rilaklooster al een boomkruipernestje gevonden, nu vindt hij bij het Rohzen klooster in een spechtenboom een grijskopspecht.

[13-5-2017]

Foto: het proeflokaal van de lokale wijnmaker.

Na een wandeling in de buurt van het Rozhen klooster keren we terug om in Melnik rond te kijken. Onderweg naar het Kordopulov Huis stuiten we op een kleine wijnproeverij waar we even naar binnen gaan. De eigenaar is duidelijk trots op zijn handel en vertelt over de traditionele manier van wijn maken die ze al generaties lang hanteren, de constante temperatuur in de wijngrot en veel meer. We mogen ook wijn proeven. Wat we lekker vinden? Gelukkig geven we de goede antwoorden: rode wijn en geen zoete maar droge. Laat dan nu precies zijn wijn zijn van Melnik druiven. Ik vraag – om beleefd een vraag te stellen – of hij verschillende soorten druiven gebruikt voor de wijn. Oef, dat was een verkeerde vraag. Hij reageert quasi boos. Natuurlijk niet. Of ik soms naar Melnik ben gekomen om een Merlot of een Cabernet te proeven die ik overal in de wereld kan proeven of dat ik echte Melnik druiven wil proeven! Maar goed, we krijgen allebei een glaasje echte Melnik wijn die zonder – met nadruk op zonder – conserveringsmiddelen, smaakstoffen of andere toegevoegde stoffen is. Hij maakt 15.000 liter wijn en als we zeggen dat dat veel is, geven we opnieuw een fout antwoord. De grote wijnboeren produceren wel 1 of 2 miljoen liter, dat is veel. Maar families maken hier voor eigen gebruik 1.000 liter en die gaat met de eigen familie in een jaar op. Dat we dat veel vinden, hebben we maar niet meer gezegd. Dat de man werkelijk trots is op zijn wijn, blijkt uit het feit dat hij ons geen wijn wil verkopen om mee naar huis te nemen, omdat zijn wijn zonder conserveringsmiddelen enz enz in de schuddende achterbak van de auto met sterk wisselende temperaturen teveel in kwaliteit achteruit zou gaan.

[13-5-2017]

Foto: kamer in het Kordopulov huis.

Het Kordopulov Huis, genaamd naar zijn oorspronkelijke eigenaar, de koopman Manolis Kordopulov, is al meer dan 250 jaar oud en schitterend mooi, met grote kamers met ramen in Oosterse en Bulgaarse stijl. In de eetkamer zien we een geheime doorgang naar een kleine kamer verstopt achter een boekenkast. In die geheime kamer zaten mensen verstopt die stiekem meeluisterden bij onderhandelingen, zonder dat de tegenpartij daar ook maar het minste vermoeden van had.

[14-5-2017]

Foto: de gratis bronnen bij Rupite.

De tweede dag in Melnik beginnen we vroeg. Gisteren was het heel heet en daarom hebben we besloten dat we vandaag vroeg beginnen, doorgaan tot het te heet wordt en dan in de namiddag pas weer op pad gaan. Met een ontbijtpakketje van het hotel (ontbijten zijn hier altijd heel laat) gaan we naar de Rupite vulkaan waar warmwaterbronnen zijn. Opvallend is dat veel attracties hier gratis zijn. In de kloosters hoefden we – behalve voor de musea bij het Rila klooster – niets te betalen en ook de bronnen zijn gratis. Bij de bronnen is een camping en in de poeltjes dobberen mensen wachtend op de heilzame werking van de bronnen. Wij komen niet om in bad te zitten, maar gaan op zoek naar mooie dingen, zien onder meer de exotisch aandoende bijeneters en schitterende orchideeën.

[14-5-2017]

Foto: de bewaker van Heraclea Sintica geeft uitleg.

Aan het eind van de dag gaan we opnieuw op pad en bij een van de plekken zien we een soort Romeinse ruïne. Terwijl Vladimir hagedissen gaat zoeken, gaan wij de ruïne bekijken, maar die lijkt in eerste instantie niet veel voor te stellen. Als we nog wat verder doorrijden, komen we bij een grote opgraving die afgezet is met rood-witte linten. Ook dat lijkt in eerste instantie niet erg indrukwekkend, maar op het terrein staat een hokje met bewaker en die wil ons voor 1 euro wel het terrein laten zien. De man spreekt uitsluitend Bulgaars, maar met Vladimir erbij is dat geen probleem. De man is razend trots op de opgraving en terecht. Heraclea Sintica is een Romeinse nederzetting die bovenop een veel oudere nederzetting staat die minstens zes eeuwen oud is en te maken had met Perzen, Traciërs en Alexander de Grote. De oudste nederzetting is door archeologen geïdentificeerd als een geheimzinnige stad die in geschriften werd genoemd maar nooit eerder was gevonden. Van de oudste nederzetting is enkel een stuk muur te zien, maar van de Romeinse opgraving zien we dankzij de bewaker en gids veel. Hij laat zien waar de arena was en waar de winkels waren. Er loopt zelfs nog een originele rioolpijp en ook het toilet voor hooggeplaatste personen – het toilet werd verwarmd met hete stenen – en de rioleringstunnels eronder zijn nog intact. Op de plek waar de glasblazerij was liggen nog kleine glassplinters. De Romeinen maakten niet alleen gebruiksvoorwerpen van glas, maar ook ramen. In de stad die toen aan de rivier lag, hebben zo’n 15.000 mensen gewoond. Ook na de Romeinen is de stad bewoond gebleven totdat een aardbeving de stad verwoestte en de loop van de rivier veranderde. Door de enthousiaste verhalen van de bewaker zijn we pas om negen uur weer terug in het dorp, dus hoogste tijd om te gaan eten. Zulke volledig onverwachte en ongeplande verrassingen zijn toch steeds de leuke extra’s die je krijgt.