[3-9-2007, Turkestan]

Turkestan is een heel andere stad dan Almaty. Je merkt er duidelijk de Turkse invloed; zo is de Turks-Kazachstaanse universiteit hier gevestigd. De stad is een bedevaartsoord voor moslims vanwege de grafmoskee van Hozda Achmed Yassani. Voor degenen die niet meteen weten wie dat is een toelichting. Hozda Achmed Yassani is in 1094 geboren in Yassi, de vroegere naam van Turkestan. Hij was een profeet, poëet en mysticus en rechtmatig opvolger van de profeet Mohammed. Omdat hij veel talen sprak en in gewone woorden moeilijke dingen uit kon leggen en ook nog eens eenvoudig leefde, was hij bij iedereen zeer geliefd. Op 63-jarige leeftijd (leeftijd waarop Mohammed stierf) trok hij zich terug en leefde verder als kluizenaar. Toen al werd hij druk bezocht. Na zijn overlijden in 1166 werd hij met veel pracht in Yassi begraven.

Zijn grafmoskee raakte in verval, maar dankzij de goedgeefsheid en zorg van Tamerlane werd eind 14e eeuw een enorme grafmoskee ter ere van hem gebouwd. Tamerlane was dankbaar vanwege een overwinning en zijn aanstaande huwelijk. Het einde van de bouw van de grafmoskee heeft Tamerlane niet meer meegemaakt. Ook na Tamerlane zijn er nog restauraties geweest. Als wij er zijn, staat de grote koepel in de steigers. Ook binnenin wordt volop gewerkt. In de centrale gebedsruimte staat een duizelingwekkend hoge steiger, waarop mannen op behoorlijk smalle plankjes bezig zijn om het plafond van de koepel weer netjes te maken.

Ook vandaag de dag is Hozda nog erg populair. Jaarlijks komen er vele bedevaartgangers. Drie keer een bedevaart naar Turkestan telt even zwaar als één keer naar Mekka. Wat ons vooral opvalt zijn de vele bruidsparen (alle bruiden in traditioneel wit) die bij Hozda langs gaan. De grafmoskee staat inmiddels ook op de Unesco lijst van cultuurhistorische monumenten.

De grafmoskee is aan drie kanten prachtig betegeld, de voorkant heeft twee torens en is van kale baksteen, wat een historische betekenis heeft. De grote koepel staat in de steigers. Vlakbij de grafmoskee zijn nog twee mausolea van andere invloedrijke personen, een vrijdagmoskee en een badhuis. Om een deel van de moskee staat een indrukwekkend hoge muur, gemaakt van leem en stro, die je eerder bij een fort verwacht.

Na de grafmoskee bezoeken we het museum. Er zijn erg veel gebouwen waar museum op staat, maar uiteindelijk blijkt er één echt museum te zijn. In het museum zijn vooral archeologische vondsten (gereedschap, sieraden, aardewerk). Verder is er een maquette van de moskee.

We gaan vandaag bij het restaurant van gisteren eten. Gisteren zagen we daar mensen iets eten wat op een soort van pizza leek en er erg lekker uitzag. Ze hebben ons op de kaart aangewezen hoe het heet en vandaag gaan we dat bestellen. Helaas, het meisje schudt haar hoofd: geen pizza vandaag. Jammer, dan bestellen we maar weer de kartoffel-fri met de plov van gisteren. Nu weten we dat we de kartoffel fri zonder mayonaise moeten bestellen. Alhoewel we bijna hetzelfde eten en drinken als gisteren, betalen we nu ongeveer de helft van wat we gisteren betaalden.

Aan het visumverhaal zit nog een staartje. Het immigratiebriefje dat je bij binnenkomst in het land krijgt, is van vitaal belang. Nu blijkt dat Rik's visum wel goed is, maar... op het immigratiebriefje staat nog steeds de datum van 08-09. Rik moest daarom samen met Sacha (en twee andere groepsleden met een fout immigratiebriefje) naar de politie (hier in Turkestan). Uiteindelijk bleek de goede datum al op de achterkant van het briefje gekriebeld te staan.