[11-2-1999]

In Rio (de Janeiro) komen we donderdag de 11e aan, en op de 12e begint het carnaval dat volgens zeggen vijf dagen duurt, en heel Rio op zijn kop zet. Ons wordt een beeld geschetst van een Rio dat vijf dagen lang 24 uur per dag zo volgepakt zit met feestvierende mensen als het centrum van Amsterdam op koninginnedag. Verder beloven ze ons temperaturen van ver in de 30° met uitschieters tot in de 40°, gecombineerd met een bijna 100% luchtvochtigheid om de hitte echt ondraaglijk te maken.
Wij houden niet van carnaval, haten grote feestvierende massa’s, vermijden Amsterdam op koninginnedag en vinden 38° geen fijne temperatuur. Al met al een reden om niet echt uit te kijken naar Rio. De reden dat we hier met carnaval zijn, is dat de tocht voor de rest alles deed wat wij wilden en paste in ons tijdschema. Het carnaval hebben we op de koop toe genomen.

[12-2-1999]

Tot nu toe valt Rio ons 100% mee. Vrijdag de 12e is de stad nog gewoon. Alle winkels zijn open en je kan overal gewoon lopen, zodat we veel van de grote oude gebouwen in het centrum nog kunnen bekijken. We banjeren zo’n beetje de hele dag in de stad rond. Voor de lunch stoppen we bij het grote Floriano plein waar een groot podium gebouwd wordt voor de carnavalsoptredens. Op het plein komt een druk schreeuwende oude baas op ons af met in elke hand een bierglas. Hij roept tegen ons, maar we weten natuurlijk niet wat, en opeens gooit hij de inhoud van het bierglas in onze richting. We schrikken ons te pletter, maar er gebeurt niets. Het is een fopglas dat erg echt lijkt, en oude baas handelt erin. Vanaf het terras slaan we de oude baas gade, erg vermakelijk. Eén mevrouw kan de mop kennelijk niet waarderen, en komt gewapend met oom agent terug om te klagen. Veel kans krijgt ze niet. Heel het Braziliaanse terras joelt haar uit en dat gaat niet voorzichtig. Enige kans om de joelende menigte te overstemmen heeft ze niet. Oom agent haalt zijn schouders op en loopt weg om ergens anders niets te gaan doen. Boze mevrouw blijft overstemd door het terras doormopperen, maar loopt uiteindelijk nog steeds mopperend weg. Oude baas, aangemoedigd door het gejoel, vertoont met nog meer enthousiasme zijn nog steeds grappige biergooigrap. Het terras is tevreden. Zo gaat dat hier in Brazilië.

[13-2-1999]

Zaterdag de 13e is het echt carnaval, maar nog steeds valt Rio mee. Hoogtepunt van carnaval viert Rio in de late avond en ‘s nachts, en overdag zijn de meeste straten normaal. Er zijn wel hier en daar parades, samba-orkesten en optochten, maar het is niet zo dat de stad overdag één grote carnavalsmeute is. ’s Morgens in één van de straten bij het plein (Floriana) zien we een samba-orkest op een vrachtwagen met daarvoor een hossende massa, zoals dat bij carnaval hoort. Over het echte carnaval met overal balls, samba-orkesten, optochten en hossende verklede massa’s zoals Rio dat ’s nachts viert, kan ik weinig vertellen. Eerlijk gezegd moeten we er niet aan denken om daar tussen te zitten. (Dat ligt aan ons, veel groepsgenoten geven zich wel over aan het carnaval, en genieten er enorm van).

Vanwege de carnaval zijn veel dingen (banken, winkels, musea) dicht, maar sommige stadstours kunnen we wel maken. De stad is veel te groot en te onoverzichtelijk om alles zelf te doen, dus een stadstour is dan een goed idee. Vanmiddag gaan we naar Corcovado. Corcovado is een berg van 710 m in Tijuca park, en bovenop de berg (prachtig uitzicht over heel de stad) staat een Christusbeeld met wijd uitgespreide armen. Het beeld heet ‘Cristo Redentor’ (Christus de Verlosser), is 30 m hoog en weegt meer dan 100 ton. ’s Avonds is Cristo Redentor verlicht door rijen grote lampen, en overal vanuit de stad kan je het beeld overdag en ’s nachts zien. Het beeld was oorspronkelijk bedoeld als nationaal monument ter viering van 100 jaar onafhankelijkheid. Maar arm Brazilië had geen geld genoeg. Negen jaar later kwam het beeld er alsnog. Onbaatzuchtig gefinancierd door het steenrijke Vaticaan. In een land met 12 miljoen zwerfkinderen kan je als in het geld badende Vaticaan natuurlijk geen zinniger doel vinden dan een groot beeld op een ontoegankelijke hoge bult.
Als het beeld het zou weten zou het er staan met zijn handen van schaamte voor zijn ogen geslagen in plaats van zijn uitgestrekte armen.

[14-2-1999]

De ‘Pao de Açucar’ (suikerbrood) is ook iets wat je als toerist niet mag missen. Twee enorme steile steenpuisten (resp. 220 m en bijna 400 m hoog) die je alleen via twee kabelbanen kan bereiken. Het uitzicht is magnifiek.
Al met al zien we veel meer (bijna alles van wat we wilden) van Rio dan we voor mogelijk hadden gehouden. We gaan naar Copacabana, Ipanema en de heuvelachtige wijk St Teresa en de botanische tuin. Bovendien valt het crimineel bekend staande Rio ons mee. Wel goed opletten en geen rare dingen doen, maar het is geen Douala of Yaoundé (gevaarlijke steden in Kameroen, Afrika).

[14-2-1999]

Vanavond storten we ons in het volle Rio-se carnaval. Met de hele groep gaan we naar de Sambadrome, zo’n beetje het hart van Rio’s carnaval. De Sambadrome is een apart daarvoor afgezette straat, waar tijdens carnaval de sambascholen zich presenteren. Aan weerszijden zijn publiekstribunes gebouwd, en het is een mega gebeuren. Alleen de allerbeste sambascholen mogen zich hier presenteren en ze worden door een jury beoordeeld. Vier carnavalsavonden lang trekken sambascholen langs, in de hoop eerste te worden. Elke school krijgt 1,5 uur, daarna mag de volgende. Elke avond zijn er zo’n 7 scholen (in totaal doen ong. 30 mee). De avond begint om 8 uur en de voorstelling loopt door tot 4 uur ’s morgens (officieel, die van ons was pas om over zessen afgelopen).
Denk niet dat het om zomaar een optocht gaat. Wat je ziet tijdens zo’n parade, kent geen vergelijk. Voordat één sambaschool voorbij is ben je een klein uur verder. De optocht begint met een groep mensen die de naam van de school presenteren. Daarna komen de praalwagens en nog veel meer mensen. Per school lopen/dansen zo'n 2000 - 3000 mensen mee, allemaal gehuld in de meest schitterende, exotische en fantastische kostuums. Lang niet iedereen draagt hetzelfde kostuum, er zijn per school wel zo’n 20 verschillende groepen met verschillende kostuums, allemaal even rijk versierd vol glitter en goud. De praalwagens, waarvan er minstens 6 per school zijn, zijn al even rijk en bijzonder gemaakt. We zien complete Griekse tempels, bloemenwagens met bloemenmeisjes, een enorme roofvogel met flitslicht uit zijn bek en nog veel meer. De sambascholen die de Sambadrome bereiken, bereiden zich het hele jaar hierop voor, en er mag niets maar dan ook niets mankeren. De winnaar van de Sambadrome krijgt een enorme geldprijs, maar de eer die je er in Rio en heel Brazilië mee inlegt telt niet minder.
Naast het feit dat de school zijn ziel erin legt, valt ook het enthousiasme van de Brazilianen ons (nuchtere Hollanders) op. Iedereen danst mee (wat op de samba niet moeilijk is: deinen en een beetje huppen), joelt, klapt, fluit en zwaait met vlaggen als een school langs komt. Mensen genieten echt van de Sambadrome, en dat doen ze hier met hun hele lijf en een boel geluid.

Hoe boeiend om te zien ook, voor ons blijft het (mooi uitgedost) carnaval. De samba’s klinken allemaal hetzelfde, de melodie varieert hooguit over 5 tonen, het ritme varieert niet. De kostuums en praalwagens zijn mooi, maar niet voor een avond van 8 tot 6 uur ’s morgens. Wij taaien na drie sambascholen om half 1 ’s nachts af. Interessant om te zien en leuk om mee te maken, maar één avond is voor ons meer dan genoeg.

Nog het laatste over de Sambadrome. We worden van tevoren uitvoerig gewaarschuwd. Het is er zo druk dat je niet op je spullen kan letten. Geadviseerd wordt om camera’s, sieraden en bovenal moneybelts (iedere boef weet dat toeristen geld in een buidel onder hun kleren op hun buik dragen) thuis te laten. Voorzichtig als we zijn, houden we ons aan de goede raad: neem alleen dat mee dat je bereid bent kwijt te raken. Het lijstje ‘Ik ga op reis en wat neem ik mee’ is dan ook heel beperkt: een tasje met een fles water (nodig bij 30°) en twee poncho’s, meer niet. Verder hebben we allebei f 6,00 op zak. Voor het geval we gerold worden verstopt Rik nog f 12,00 in zijn schoen (in een plastic zakje). Kunnen we toch met een taxi terug naar huis. Achteraf komen de waarschuwingen ons wat zwaar over en valt het ons wel mee. Een ander stel vertelt daarentegen dat ze op klaarlichte dag, onder bedreiging, op een druk punt in de stad beroofd zijn. We blijven voorzichtig doen!