[26 april 1997]

Harare

In Harare hebben we weer de post opgehaald, de veertiende brief gepost en naar huis gebeld. Het nieuws van thuis is dit keer niet zo goed: ma (Riks moeder) ligt in het ziekenhuis. We zijn behoorlijk aangeslagen door dit nieuws, gelukkig zitten we nu wel vaker op plaatsen vanwaar we kunnen bellen. We kunnen dan tenminste op de hoogte gehouden worden.

In Harare zijn we twee dagen geweest. Harare is eigen een soort Londen. Alles, maar dan ook alles is er te koop. Er zijn sjieke kleding- en meubelzaken en warenhuizen. Eén van de meest frappante dingen uit het warenhuis: een doos kleurpotloden met op de deksel 'de kabouter' van Rien Poortvliet! We willen de eerste dag in de stad (echt Engels) ontbijten. We moeten eerst Zim(babwe) dollars halen en naar het postkantoor, maar om twaalf uur zitten we aan het echte Engelse ontbijt op een terras op de derde etage van het eerdere warenhuis en afgezien van de kleur van de mensen is het verschil met Londen niet te zien (alleen is het hier een stuk goedkoper). Gezien de tijd vinden we wel dat we het ontbijt af kunnen sluiten met een toetje: een grote, vers gebakken, warme wafel met ijs. Misschien niet de traditionele Afrikaanse keuken, maar wel erg lekker!

De tweede dag gaan we naar de Mbare-markt. De souvenir-markt stelt niet veel voor, er zijn al te veel goedbetalende toeristen geweest. De rest van de markt is echt Afrika, met een heel uitgebreide afdeling met traditionele geneeskrachtige artikelen, veren, poeders in allerlei kleuren in glazen potjes, heel kleine bundeltjes met takjes en kogelronde glanzende bollen, die van mest gemaakt lijken te zijn. Zo uitgebreid hebben we het zelden gezien en al komen we er niet uit waar alles goed voor is, we kijken ons ogen uit. Ook onder de stalletjes gebeurt van alles. Een man is bezig om uit een oud stuk dun plastic netjes afgemeten stukken te knippen. De onder- en zijkant smelt hij vervolgens dicht en zo maakt hij nieuwe plastic zakjes. Hier leer je pas wat hergebruik is!

Zimbabwe is voorzover wij het kunnen overzien een van de betere (economisch) landen van Afrika. Het land heeft een goed klimaat voor landbouw, de nodige grondstoffen en het lijkt er op dat dit land economisch wat stabieler is (minder grote corruptie??). Natuurlijk zijn ook hier arme mensen; even buiten Harare zien we weer de hutjes van leem, hout en stro, natuurlijk materiaal dat overal voorhanden is en dus goedkoop is. Als je hier als buitenstaander binnenkomt, maakt het land ondanks dat een welvarender indruk.

Chimanimani

Van Harare rijden we in één dag via Mutare naar Chimanimani. Van daaruit gaan we naar het gelijknamige natuurpark. Chimanimani-park is vooral een landschappelijk heel mooi park met schitterende grillige rotsformaties. Het park is alleen te voet toegankelijk, dus we gaan wandelen. Chimanimani-park heeft twee nadelen. Ten eerste zijn de meeste paden erg steil en moet je soms langs steile hellingen, ten tweede ontbreekt elke vorm van bewegwijzering. De kaart van het park is leuk als souvenir, maar heeft niets weg van een goede wandelkaart. In de kit wordt dan ook gewaarschuwd dat je niet moet verdwalen. H. (onze nieuwe chauffeur vanaf Nairobi) heeft al een keer onvrijwillig in het park overnacht en ook één van zijn groepen is een keer zoekgeraakt.
Onze combinatie van Riks hoogtevrees en mijn absolute gebrek aan richtinggevoel is geen succesformule dus voor Chimanimani-park. Van te voren overleggen we met een gids over de beste route en als we gaan, blijkt er een gids met een groep (voor een vierdaagse trekking) hetzelfde pad op te gaan. Deze gids zal ons de heenweg een stuk wijzen, terug moeten we het dan samen vinden. Voor de rondzendbrief zou het natuurlijk heel leuk zijn als ik nu een spannend avontuur had. Over hoe we hopeloos verdwaald, langs heel smalle bergrichels naast afgrijselijke afgronden zijn geklauterd en uitgeput, hongerig en dorstig nog net voor het vallen van de nacht de uitgang hebben teruggevonden.

Chimanimani.

Helaas, wij zijn geen avonturiers. De gids die mij verteld heeft dat hij een kater heeft, loopt kennelijk op alcohol, het tempo ligt voor ons behoorlijk hoog. De man slaat op volstrekt willekeurige plaatsen zijpaadjes in, die nauwelijks te zien zijn. Na een tijdje zeggen we tegen de gids dat we teruggaan, we zijn bang dat we anders de weg niet terugvinden. De gids snapt er niets van, de weg is gemakkelijk zegt hij, maar ook met zo'n aanwijzing kom je niet thuis.
De weg terug vinden we vlekkeloos (we zien ook nog een skelet van een cobra onderweg) en we zijn al om één uur 's middags bij de uitgang van het park. We besluiten om de zestien kilometer naar Chimanimani terug te lopen. Misschien niet avontuurlijk, maar zeker ook een aangename tocht en een vrij grote kans om de weg te vinden.

[27 april]

Masvingo

Great Zimbabwe Ruins.

Vandaag zijn we vanuit Chimanimani naar Masvingo gereden. Bij Masvingo is het Great Zimbabwe National Monument. Great Zimbabwe is een ruïne van een middeleeuwse stad, compleet met wat een paleis en waarschijnlijk een plek (hill-complex) voor rituele gebeurtenissen was. Het intrigerende is dat nergens anders in Afrika dergelijke grote stenen ruïnes zijn gevonden. De blanken hebben lang geclaimd dat het geen Afrikaans bouwwerk is, maar de meeste geleerden zijn het er nu wel over eens dat Great Zimbabwe van Afrikaanse oorsprong is.
Het complex is enorm groot en interessant om te bekijken. Hoge (vijf tot tien meter) muren die heel regelmatig gestapeld zijn en zonder cement gemaakt zijn. Er is ook een toren, waarvan eigenlijk niemand weet waarvoor hij diende (bewaren van de koninklijke schatten, graanopslagplaats?).
Vanaf het hooggelegen hill-complex heb je een schitterend uitzicht, niet alleen over de ruïnes, maar over heel het landschap. Bij de ruïnes is ook een reconstructie van een negentiende eeuws Shona dorp.

[1 mei]

Krugerpark

Vanaf de ruïnes in het zuiden van Zimbabwe steken we door naar Zuid-Afrika voor een uitstapje naar het Krugerpark. Het karakter van de reis is inmiddels duidelijk veranderd. We rijden nu van de ene naar de andere bezienswaardigheid. Daar blijven we dan meestal ook wat langer. In Chimanimani hebben we drie nachten gestaan, in Krugerpark blijven we twee nachten en dan hoppen we weer terug naar Zimbabwe. Al met al minder rijdagen en meer excursies. We overnachten ook nauwelijks meer wild, we staan nu vrijwel steeds op campings met vrij goede voorzieningen.

Zuid-Afrika is echt Europa: warme douches, drinkwater uit de kraan, papieren handdoekjes op het toilet, bruin brood met kaas, karnemelk, lekkere appels en meer smaken chips dan bij Albert Heijn.
Het Krugerpark is geweldig groot, je kan er gemakkelijk een week zoet brengen in plaats van onze tweeënhalve dag. We rijden zo'n beetje door de noordelijke helft van het park. De informatie over het park is heel goed opgezet. Een goede kaart van het park, waarbij het park opgedeeld is in zestien gebieden (ecozones) die verschillen qua geologische opbouw, regenval, begroeiing en dergelijke. Van elk gebied is aangegeven wat de belangrijkste kenmerken zijn en welke planten en dieren je er kan verwachten. Naast de kaart is er een boekje (de wildtuinengids), waar de belangrijkste planten en dieren in staan beschreven.

Alles is gericht op het gemakkelijk terugvinden en herkennen van dingen. De bomen zijn onderverdeeld in vier groepen:
- gemakkelijk herkenbare bomen
- bomen herkenbaar aan hun vorm
- bomen herkenbaar aan hun plaats van voorkomen
- algemeen voorkomende bomen.
Voor het vinden van dieren geeft de gids de volgende tip:
'Die meeste diere bestee n groot deel van heel dag om kos te soek, beide vir hul eie oorleving en ook vir die van hul kleintjies. Terwijl u diere soek, onthou dat hulle die grootste deel van die dag sal wees waar die meeste kos is.'

Kennelijk hebben we wel gezocht op plekken met veel 'kos', want we zien aardig wat. Vooral de olifanten zijn indrukwekkend. We zien verschillende kuddes van vijfentwintig tot dertig olifanten. Opvallend is dat binnen zo'n kudde een aantal begint te dreigen. Ze flapperen met hun enorme oren, steken hun slurven omhoog en komen trompetterend op ons af. Het is geen echte aanval, maar puur indrukwekkend dreiggedrag. Het is gigantisch imponerend en je kan je bijna niet voorstellen dat dat allemaal echt zo vlak voor je ogen in het echt gebeurt. Niet eng of gevaarlijk, maar wel spannend.

's Nachts is het ook spannend in het park. Om de kampeerplaats staat een stevig hek, echte enge beesten kunnen dus niet zomaar binnen komen. Langs het hek zien we wel hyena's lopen (iemand heeft een heel sterke zaklamp, waarmee we ze spotten). Als we net in bed liggen horen we vlakbij een leeuw brullen en de nijlpaarden te keer gaan. Later 's nachts horen we (denken we) de hyena's nog.
Niet alleen wij vermaken ons wel in het park, de vogels doen dat ook. Tussen de middag lunchen we in een park (met winkel en restaurant) waar je ook kan overnachten. Op de parkeerplaats zien we een mooie geel-zwarte, beetje spechtachtige vogel (crested barbet) die zichzelf kennelijk ook wel knap vindt. Hij vliegt op een auto af, gaat op de buitenspiegel zitten en zit zichzelf uitvoerig te bekijken. Daarna tikt hij met z'n snavel op de spiegel, kijkt nog eens en hipt dan via de motorkap naar de andere buitenspiegel. Als hij daar klaar is vliegt hij naar de volgende auto en herhaalt het ritueel zich. Op die manier werkt hij de hele parkeerplaats af. Onze Krugergids meldt ook aardige wetenswaardigheden over de vogels. Hierbij de informatie over de Boskorhaan: 'Mannetje vlieg 20 meter loodreg opwaarts en val dan terug asof hij doodgeskiet is as 'n deel van 'n paringsritueel.' Wat die mannen al niet doen om de aandacht van de vrouwen te trekken.

We zijn inmiddels weer op de terugweg van Zuid-Afrika naar Zimbabwe, op weg naar Bulawayo, de tweede stad van Zimbabwe.

[7 mei]

Bulawayo en Matapos

Ook Bulawayo is een Engels aandoende stad met veel mooie koloniale gebouwen en brede straten met grote bomen. Het museum van Bulawayo is heel interessant: een grote geologie afdeling, met een nagemaakte mijngang, grote afdelingen over zoogdieren, vogels, reptielen en andere dieren. De informatie is erg goed en uitgebreid. Op de bovenetage is veel te vinden over de geschiedenis. Een complete ruimte is ingericht voor Cecil Rhodes waar ze opvallend aardig over berichten (terwijl hij zich toch aardig ten koste van de lokale bevolking heeft verrijkt).

Vanuit Bulawayo maken we ook een excursie naar het Matopos-park. Matopos-park heeft veel te bieden. Landschappelijk is het een van de mooiste parken van Afrika. Er zijn enorme granietblokken te zien, die op een wonderlijke manier op elkaar gestapeld lijken te zijn. De werkelijkheid is dat van één grote berg de zachtere tussenlagen weg geërodeerd zijn, terwijl de hardere granietblokken over zijn. Onze gids beschrijft het alsof een reuze-baby zijn gigantische rotsblokken fantasierijk gestapeld heeft en een deel van de blokken uit zijn box gegooid heeft.
Zo ziet het er uit (ongeveer):

Door het indrukwekkende uiterlijk heeft elke stam ook zijn eigen spirituele krachten aan het park toegekend. Zelfs bij de laatste grote droogte is in het park aan de regengod Mwali om regen gebeden (door officials van de regering). Als je er bent kan je je daar wel wat bij voorstellen.

Ook cultuurhistorisch is er veel te zien. De heuvel die Cecil Rhodes 'View of the World' noemde en die hij zo mooi vond dat hij er begraven wilde worden. Het uitzicht is vanaf de heuvel ook erg mooi. Verder bekijken we nog rotstekeningen, die zo'n zesduizend jaar oud zijn en bezoeken we een Matabele (spreek uit als de notabéle van Toon Hermans) dorpje.
's Middags bezoeken we het wildpark-gedeelte. De bijzondere attractie daar is de witte neushoorn, waarvan we er zeker tien zien. Verder zien we nog giraffen, nijlpaarden, antilopen enzovoort. Al hebben we er ondertussen heel wat gezien, het blijft enorm leuk om naar dieren te speuren en ze te zien.

Victoria watervallen

Victoria watervallen.

Vanaf Bulawayo gaan we naar Victoria watervallen waar we nu (voor de tweede dag, we blijven drie dagen) zijn. Alles om de watervallen heen is erg toeristisch. Het dorpje bestaat uit boekingskantoortjes, souvenirwinkels, kledingzaken en restaurants. Verder word je geacht hier voor extreem veel geld levensgevaarlijke dingen te doen: bungy-jumping (110 meter, vijf minuten 95 US dollar), raften over de stroomversnellingen en riverboarding (liggend op een plankje de stroomversnellingen af).
De watervallen zelf zijn erg mooi, geweldig breed en gigantische hoeveelheden water. Er is zoveel nevel dat je als je ze bekijkt door een enorme stortbui loopt (we zijn na het bezoek aan de watervallen volledig doorweekt). Behalve het bewonderen van de watervallen bestaat ons programma uit: kijken naar het bungy-jumpen, een nachtsafari, wandelen langs de rivier in een park met wild en dat soort activiteiten met een laag 'adventure' gehalte. Morgen ga ik paardrijden in een heus wildpark (met olifanten, buffels etcetera) en daar heb ik na al die maanden wel erg veel zin in.

Deze brief gaat vandaag of morgen hier op de post.